Estonia to raj dla miłośników rowerów, aktywnego wypoczynku i obcowania z naturą. Niezależnie od umiejętności kolarskich i wyobrażenia urlopu na rowerze – czy jest to zwiedzanie miasta, krótka wycieczka, wielodniowa wyprawa czy trening kolarski – Estonia ma coś do zaoferowania dla każdego. Kraj jest nizinny, ale krajobrazy są zróżnicowane, na większości dróg ruch jest niewielki, a na gości czeka bogata infrastruktura turystyczna.
Podróże rowerowe – ta małe, miejskie i podmiejskie, jak i te duże, ścieżkami biegnącymi daleko od cywilizacji – mają szereg zalet. Zwiedzanie miast na rowerze pozwala zobaczyć więcej i zajrzeć w miejsca, które są mniej dostępne. Wycieczki weekendowe i wielodniowe wyprawy rowerowe pozwalają obcować z naturą, dojechać tam gdzie samochód nie może, odpocząć od zgiełku oraz sprawdzić lub poprawić kondycję.
Niezależnie od wieku, umiejętności i rodzaju roweru, który wybierzesz, Estonia oferuje przygodę dla każdego: na rowerach miejskich zobaczysz Tallinn i Tartu z innej perspektywy, na trekkingu, MTB lub gravelu zajrzysz do parków narodowych, na bezludne bałtyckie wybrzeża lub przemierzysz dziewicze lasy, a na szosówce spokojnymi i bezpiecznymi drogami zjedziesz kraj wzdłuż i wszerz. W Estonii czeka na Ciebie doskonała infrastruktura, niewielki ruch na ulicach oraz zachwycające trasy.
W granicach Estonii jest ponad 70 wytyczonych tras rowerowych – na naszej stronie przygotowaliśmy dla każdej z nich opisy atrakcji, mapę GPX do pobrania oraz zdjęcia. Obejmują one tak krótsze trasy, często tworzące pętlę wzdłuż wybrzeży wysp lub wokół jezior, obiegające parki narodowe i krainy geograficzne, jak i długie trasy przebiegające przez cały kraj. Jeśli planujesz objazd Morza Bałtyckiego lub wyprawę na Przylądek Północny, po drodze ugości i zachwyci Cię także Estonia – trasa EuroVelo 10 przebiega przez zachodnią i północną część kraju.
Na rowerzystów w Estonii czeka bogata i wygodna infrastruktura: wypożyczalnie rowerów w dużych miastach, jak też w mniejszych miejscowościach i parkach narodowych, dostępność usług związanych z transportem rowerów, świetnie rozwinięta infrastruktura noclegowa, a także – co zachwyci osoby, które chcą spędzać swój rowerowy urlop bliżej natury – infrastruktura biwakowa. Natomiast, jeśli stopy i ciało odczują wielodniowe pedałowanie, na odpoczynek i regenerację zapraszają ośrodki SPA w Pärnu, Tallinnie, Haapsalu, na wyspach czy w miastach uzdrowiskowych.
Polecane trasy rowerowe
Planując urlop na dwóch kółkach zaplanuj wcześniej trasę wyprawy. Rowerowym obieżyświatom proponujemy kilka długich tras, które poprowadzą przez skarby estońskiej przyrody. Osobom, które wycieczką rowerową chcą urozmaicić swój urlop, proponujemy kilka tras jednodniowych.
Mapa z trasami rowerowymi | Opisy tras rowerowych
EuroVelo 10
Trasa EuroVelo 10 biegnie wybrzeżami Morza Bałtyckiego znajdującymi się w granicach wszystkich dziewięciu położonych nad nim państw. Z części tej trasy skorzystają również osoby, których celem jest Nordkapp. Odcinek estoński EuroVelo 10 (lub według lokalnego oznaczenia trasa nr 1) liczy 981 kilometrów, a więc jest to długa trasa, którą można obrać za cel rowerowego wypadu do Estonii, ale można także wybrać z niej sekcje, które spełnią potrzeby każdego rowerzysty miłośnika przyrody i idei „slow tourism”.
Estoński odcinek EuroVelo 10 biegnie od granicy z Łotwą, przez Pärnu, największe estońskie wyspy – Saaremę i Muhu oraz Hiiumę, przez Haapsalu, wzdłuż północnych wybrzeży kraju, przez Tallinn, Park Narodowy Lahemaa, aż do Narwy przy granicy z Rosją. Zachodnia część trasy biegnie przez Pärnu – letnią stolicę kraju z szeroką plażą – oraz największe estońskie wyspy, o których zaraz, natomiast w części północnej znajduje się stolica kraju, Tallinn, ze swoim baśniowym Starym Miastem i tętniącymi życiem postindustrialnymi dzielnicami. Na odcinku północnym znajdują się także parki narodowe – Lahemaa z mokradłami, lasami, wybrzeżem usianym głazami narzutowymi i poniemieckimi dworami oraz Alutaguse, gdzie w leśnej głuszy podglądać można niedźwiedzie.
Wyprawa na wyspy
Planując niespieszny urlop rowerowy, tak by bliżej poznać lokalną przyrodę i kulturę, warto wybrać się na wyspy w zachodniej Estonii: Muhu i Saaremę, Hiiumę oraz Kihnu. Na wyspy łatwo przeprawić się promem, o czym więcej w sekcji zawierającej informacje praktyczne. Jest tutaj także dobrze rozwinięta infrastruktura biwakowa i noclegowa, o czym także w części praktycznej.
Największą estońską wyspą jest Saaremaa, jednak jej zwiedzanie należy poprzedzić wizytą na Muhu, gdyż do tej drugiej dopływa prom, a obie połączone są kilkukilometrową groblą, po której biegnie droga. Na Muhu warto odwiedzić kościół w Liiva w środkowej części wyspy i zabytkową wieś Koguva oraz zwrócić uwagę na lokalne tradycyjne wzornictwo, które wyróżnia się jaskrawymi barwami.
Największym miastem na Saaremie jest Kuressaare, którego perłą jest XIV-wieczny zamek biskupi. Miasteczko wita gości małomiasteczkowym spokojem, chociaż jest centrum wyspiarskiego życia, gdzie znajdziemy kawiarnie, restauracje i hotele. W środkowej części wyspy warto odwiedzić wieś Angla, gdzie stoją drewniane wiatraki – symbol wyspy – oraz znajduje się jezioro Kaali, które powstało w wyniku uderzenia meteorytu. Zachodnie wybrzeża Saaremy objęte są ochroną w ramach Parku Narodowego Vilsandi, gdzie chronione są m.in. foki szare. Północne wybrzeże to wysoki klif Panga.
Przez Muhu przebiegają trasy nr 335 i 336, na Saaremie wytyczono trasy nr 321, natomiast przez obie wyspy przebiegają sekcje EuroVelo 10 lub według lokalnego oznaczenia trasa nr 1.
Na sąsiednią Hiiumę dostać się można promem z Saaremy lub promem z Haapsalu. Hiiumaa jest w 90% pokryta lasami. W zachodniej części wyspy znajduje się okazała latarnia morska Kõpu. Na wyspie znajdują się liczne i nawet w sezonie niemal bezludne plaże. Największym miastem wyspy jest Kärdla. Na wyspie, oprócz trasy nr 1, wytyczono trasy nr 301, 302, 304, 305 i 306.
Bliżej Pärnu, które jako pierwsze przywita gości przybywających samochodem, znajduje się niewielka wysepka Kihnu. Jest to idealny kierunek na jedno lub dwudniową wyprawę. Wyspa słynie z kolorowych strojów ludowych, które noszone są przez mieszkanki wyspy na co dzień. Inną charakterystyczną cechą jest dialekt używany przez mieszkańców Kihnu. Na wyspie wytyczono trasę nr 361.
Trasy rowerowe | Zakwaterowanie | Restauracje i kawiarnie
Długie trasy pieszo-rowerowe
Ciekawym pomysłem na trasę może być jedna z tras pieszych przygotowanych przez Estońskie Lasy Państwowe (RMK), które służyć mogą także rowerzystom. Wśród zalet tych tras jest ich dobre oznaczenie, szczegółowe informacje krajoznawcze i historyczne dotyczące atrakcji położonych na szlaku a przede wszystkim ceniona infrastruktura biwakowa RMK.
Mapy i informacje dotyczące tych tras znaleźć można na stronach RMK. Spośród trzech proponowanych warto zwrócić uwagę na dwie: Peraküla-Aegviidu-Ähijärve oraz Oandu-Aegviidu-Ikla. Trasy te przecinają Estonię odpowiednio z północnego-zachodu na południowy-wschód oraz z północnego-wschodu na południowy-zachód. Obie trasy omijają większe miasta, przebiegają przez lasy, mokradła, biegną wybrzeżem morskim i brzegami jezior, a więc przez najcenniejsze przyrodniczo obszary kraju. Pierwsza liczy 628 kilometrów, druga – 375 kilometrów.
Na jeden dzień lub weekend
Jeśli na wycieczkę rowerową masz zarezerwowany jeden dzień lub weekend, również mamy dla Ciebie kilka propozycji.
Dobrym pomysłem na jednodniową rowerową wyprawę z Tallinna jest wycieczka po Parku Narodowym Lahemaa, który znajduje się na wschód od miasta. Park Narodowy Lahemaa obejmuje zróżnicowane bogactwo naturalne i kulturowe: na obszarze znajdują się bagna, jeziora, lasy, wybrzeże morskie z plażami i głazami narzutowymi, ale także dawne poniemieckie dwory i stare rybackie wsie. Park można zwiedzać także uczestnicząc w zorganizowanych wycieczkach rowerowych.
Podczas pobytu w południowej Estonii, dobrym pomysłem na rowerowy wyjazd kulturowy jest wycieczka wzdłuż wybrzeży Jeziora Pejpus, które zamieszkują staroobrzędowcy. Biegnie tędy turystyczny „cebulowy szlak” – szlak dziedzictwa kulturowego estońskich staroobrzędowców (trasy rowerowe 205, 206, 225). Innym pomysłem na jednodniową wyprawę rowerową w południowej Estonii są malownicze wzgórza Otepää (trasy nr 261, 263, 265, 266) lub – to już dla fanów rowerów górskich i trekkingowych – Taevaskoda w dolinie rzeki Ahja.
Możesz także zorganizować miejską wyprawę rowerową, dzięki czemu w Tallinnie czy w uniwersyteckim Tartu zobaczysz więcej i spojrzysz na miasto z innej perspektywy. W Tallinnie i w Tartu działa system roweru miejskiego, ale możesz także postawić na zorganizowane zwiedzanie – w tym celu możesz skorzystać z oferty na przykład firmy City Bike.
Kultura rowerowa w Estonii
Rower to nie tylko urządzenie służące do przemieszczania się. Wokół dwóch kółek istnieje prawdziwa kultura. Nie inaczej jest w Estonii – działają tutaj szosowe, gravelowe i inne rowerowe „subkultury”, warto także poznać estońską rowerową historię lub wziąć udział w jednej z letnich wypraw lub amatorskim wyścigu.
W okresie międzywojennym w Estonii działało pięciu dużych producentów rowerów i wielu mniejszych. Zabytkowe modele można zobaczyć w Estońskim Muzeum Rowerów w środkowej Estonii. Ta tradycja jest dziś kontynuowana – estońskie firmy tworzą nowe, futurystyczne w formie i konstrukcji rowery, wśród nich wyróżniają się marki Viks i Ampler Bikes.
Ze współczesnym wzornictwem rowerowym i z lokalną kulturą rowerową można zapoznać się zaglądając do sklepu-pracowni Jooks lub biorąc udział w wydarzeniach, wyścigach i przejazdach współorganizowanych przez pracownię (informacje dostępne na Facebooku Jooks), kluby Team Vänt lub Panepanepane czy Estońskie Stowarzyszenie Rowerzystów Miejskich, które organizuje Tallinn Bicycle Week.
Kiedy przyjechać i jak się przygotować?
Wiosna przychodzi do Estonii najczęściej pod koniec kwietnia, wtedy robi się ciepło, natomiast lato ustępuje jesieni we wrześniu. Temperatury w drugiej połowie kwietnia mogą przekraczać 20 st. C, a więc rowerowa majówka w Estonii może być dobrym pomysłem. Najlepszy okres na rowerowy urlop w Estonii to lato – od czerwca do sierpnia.
Czerwiec i lipiec to okres magicznych białych nocy, kiedy w nocy robi się tylko szaro i do późna można cieszyć się letnią pogodą. Planując wyjazd trzeba pamiętać, że w lipcu może być upalnie, ale za sprawą morskiego klimatu, przez cały ten okres, pogoda może być zmienna, może być deszczowo i wietrznie, dlatego należy odpowiednio się przygotować.
Przyjazd do Estonii z rowerem
W zależności od długości urlopu i ilości dni, jakie planujesz spędzić na rowerze, możesz zabrać ze sobą swoje ukochane dwa kółka lub wypożyczyć rower na miejscu.
Najłatwiej zabrać rowery ze sobą podróżując samochodem. Wtedy prawdopodobnie rozpoczniesz swoją wyprawę w Pärnu lub na wyspach. Inną możliwością jest zabranie rowerów samolotem – należy je oczywiście odpowiednio przygotować w celu transportu i dodatkowo opłacić taki bagaż. PLL „Lot” codziennie realizuje dwie lub trzy pary połączeń na trasie Warszawa-Tallinn.
W przypadku planów obejmujących jedno lub dwudniowe wyprawy rowerowe najlepszym rozwiązaniem będzie wypożyczenie roweru na miejscu. Wypożyczalnie rowerów dostępne są w miastach, ale również ważniejszych punktach turystycznych, np. w parkach narodowych. Wypożyczalnie oferują różne rodzaje i wielkości rowerów, dzięki czemu każdy członek rodziny znajdzie coś dla siebie. W Tallinnie rowery można wypożyczyć w firmie City Bike, w Tartu działa system roweru miejskiego.
Wypożyczalnie rowerów | Mapa z trasami rowerowymi | Opisy tras rowerowych
Przemieszczanie się z rowerem lub przewożenie roweru
Podróżując rowerem lub wybierając się na wycieczkę rowerową możesz potrzebować przetransportować swój jednoślad. Możesz to zrobić koleją lub autobusem międzymiastowym albo korzystając z usług specjalistycznych firm kurierskich.
W pociągach i autobusach obowiązują odpłatne lub bezpłatne bilety i są limity liczby przewożonych rowerów, zwykle należy zgłosić się wcześniej i przygotować rower do podróży. Zanim wyruszysz sprawdź szczegółowe informacje dotyczące transportu rowerów w komunikacji publicznej.
Noclegi i biwakowanie
Estonia posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną i gastronomiczną. Ponieważ Estonia jest krajem niewielkim, łatwo będzie zaplanować wyprawę bez potrzeby nocowania pod namiotem lub robienia zapasów żywności.
Najbogatsza baza noclegowa dostępna jest w największych miastach – Tallinnie i Tartu oraz popularnych miastach turystycznych – Pärnu, Haapsalu i na wyspach. Oprócz hoteli, hosteli i pensjonatów, w Estonii dostępnych jest wiele hoteli SPA, które będą doskonałym pomysłem na odpoczynek między kolejnymi sekcjami wyprawy lub na jej zakończenie, by zregenerować ciało.
Osoby, które preferują bliższy kontakt z naturą i nocleg pod namiotem z pewnością docenią dobrze przygotowane chatki i kempingi Estońskich Lasów Państwowych (RMK).
Infrastruktura stworzona przez RMK zachwyciła już niejednego rowerzystę i piechura – można bezpłatnie skorzystać z leśnych chatek i szałasów, gdzie można odpocząć, ogrzać się lub nawet przenocować; można skorzystać z pól namiotowych z podstawową infrastrukturą czy też miejsc odpoczynku, gdzie można piknikować i grillować. Zanim zaplanujemy przystanek w takim miejscu warto sprawdzić szczegółowe zasady korzystania na stronie RMK.
